Αυτό το βιβλίο χαρακτηρίστηκε από το περιοδικό The Boston Globe ως «Η βίβλος των γονιών». Γυρίζοντας στο οπισθόφυλλό του, διαβάζω ότι έχει βοηθήσει (κυριολεκτικά) εκατομμύρια γονείς – δεδομένου ότι έχει πουλήσει περισσότερα από 3 εκατομμύρια αντίτυπα και έχει μεταφραστεί σε περισσότερες από 30 γλώσσες-να είναι πιο αποτελεσματικοί στην επικοινωνία με τα παιδιά τους και μαζί, λιγότερο σκληροί με τον εαυτό τους. Εύλογα, λοιπόν, αναρωτήθηκα πού μπορεί να οφείλεται όλη αυτή η επιτυχία και η ενθουσιώδης υποστήριξη από την κοινότητα των γονέων.
Μελετώντας το, διαπίστωσα ότι δεν πρόκειται για ένα ακόμα «βιβλίο-εγχειρίδιο» σχετικά με τις επικοινωνιακές δεξιότητες των γονέων. Αυτό που το ξεχωρίζει είναι ότι αποτελεί ένα εγχειρίδιο με ασκήσεις που δίνει στους γονείς την ευκαιρία να διδάξουν στον εαυτό τους τις δεξιότητες που θα ήθελαν να αποκτήσουν και να εξασκήσουν αυτά που έμαθαν με τον δικό τους ρυθμό – είτε μόνοι τους, είτε μαζί με κάποιον φίλο/η.
Επιπλέον, οι μέθοδοι επικοινωνίας μεταξύ γονέα-παιδιού που προτείνονται επεξηγούνται μέσα από εκατοντάδες παραδείγματα από βοηθητικούς διαλόγους, ώστε οι γονείς να μπορούν να προσαρμόσουν αυτή τη νέα γλώσσα στο δικό τους προσωπικό ύφος. Παράλληλα, οι διάλογοι αυτοί απεικονίζονται με σκίτσα (κόμικς) που δείχνουν τις νέες επικοινωνιακές δεξιότητες να εφαρμόζονται στην πράξη, ώστε ένα βιαστικός γονέας να ανατρέξει σε αυτά και να πάρει ένα γρήγορο ανανεωτικό μάθημα. Μία ακόμη χρήσιμη προσθήκη είναι η σελίδα της «γρήγορης υπενθύμισης» που περιέχει το βιβλίο σε κάθε ενότητα. Πρόκειται για τα σημεία-κλειδιά της εκάστοτε θεματικής με την οποία καταπιάνεται, τα οποία διευκολύνουν τους γονείς να συγκεντρώσουν και να τακτοποιήσουν μέσα τους τις νέες δεξιότητες.
Ένα πρόσθετο στοιχείο που διαφοροποιεί αυτό το βιβλίο από τα υπόλοιπα είναι ότι είναι αρκετά εξατομικευμένο. Δηλαδή, οι διεθνώς καταξιωμένες συγγραφείς καταγράφουν με ειλικρίνεια και τις δικές τους εμπειρίες με τις οικογένειές τους, απαντούν στις πιο συνηθισμένες ερωτήσεις γονέων και συμπεριλαμβάνουν τις ιστορίες και τα σχόλια που γονείς από τις ομάδες που έχουν συντονίσει σε πολλά μέρη του κόσμου μοιράστηκαν μαζί τους τα τελευταία χρόνια.
Μέσα από την ανάγνωση αυτού του βιβλίου, ο αναγνώστης-γονέας μπορεί να ανακαλύψει νέους αποτελεσματικούς τρόπους για την επίλυση συνηθισμένων οικογενειακών ζητημάτων όπως:
- Να βοηθήσει το παιδί του να διαχειριστεί τα (δυσάρεστα) συναισθήματά του
- Να εξασφαλίσει τη συνεργασία του παιδιού του
- Να χρησιμοποιήσει εναλλακτικές λύσεις αντί για την τιμωρία
- Να ενθαρρύνει την αυτονομία του παιδιού του
- Να ενισχύσει την αυτοεκτίμηση του παιδιού του μαθαίνοντας πώς να το επαινεί αποτελεσματικά
- Να απελευθερώσει το παιδί από μαθημένους ρόλους
Συνοψίζοντας, το συγκεκριμένο «βιβλίο-εγχειρίδιο» δεν είναι καθόλου διδακτικό και δε θέλει να κάνει κήρυγμα. Απλά αφηγείται την ιστορία του πώς αυτές οι νέες δεξιότητες των δύο συγγραφέων άλλαξαν τον τρόπο που συμπεριφέρονται τόσο στα παιδιά τους, όσο και στους ίδιους τους εαυτούς τους. Και η ιστορία τους βοηθάει εμάς τους αναγνώστες να πιάσουμε το βαθύτερο νόημα πίσω από τις δεξιότητες και μας εμπνέει να τις προσαρμόσουμε στο δικό μας οικογενειακό πλαίσιο -ακόμα και να αυτοσχεδιάσουμε. Με λίγα λόγια, θεωρώ ότι πρόκειται για ένα «βιβλίο-εγχειρίδιο» που θα έπρεπε να βρίσκεται σε κάθε βιβλιοθήκη ενός ενημερωμένου γονέα.
Απόσπασμα
«Διαβάστε το βιβλίο αργά. Μας πήρε πάνω από δέκα χρόνια για να μάθουμε τις ιδέες που περιλαμβάνονται σ’ αυτό. Δεν προτείνουμε να σας πάρει τόσο πολύ χρόνο να το διαβάσετε, αλλά αν οι μέθοδοι που προτείνονται εδώ έχουν κάποιο νόημα για εσάς, ίσως να θελήσετε να κάνετε κάποιες αλλαγές, και είναι ευκολότερο να αλλάξετε κάτι από λίγο κάθε φορά παρά όλα μεμιάς. Αφού διαβάσετε ένα κεφάλαιο, βάλτε το βιβλίο στην άκρη και δώστε στον εαυτό σας μια εβδομάδα για να κάνετε τις ασκήσεις προτού προχωρήσετε.»
Πώς να μιλάτε στα παιδιά ώστε να σας ακούν και πώς να τα ακούτε ώστε να σας μιλούν, Αντέλ Φέιμπερ και Ιλέιν Μάζλις, μτφ. Άννα Κοντολέων, εκδ. Πατάκη, 2018 (7η εκδ.), σελ. 486.