Όλοι μας έχουμε βρεθεί σε αυτή την αμήχανη στιγμή όπου ένας τσακωμός με τον/τη σύντροφό μας φθάνει στα άκρα. Είναι εκείνη η στιγμή που ρωτάμε τον εαυτό μας για χιλιοστή φορά: Πώς είναι δυνατόν να το ξανακάνει όταν γνωρίζει πόσο πολύ με ενοχλεί;
Πιάτα που έχουν αφεθεί να στοιβάζονται στον νεροχύτη. Πολλή ώρα σπαταλημένη στα κοινωνικά δίκτυα όταν αποζητούμε ποιοτικό χρόνο. Μια μεγάλη απόφαση που λαμβάνεται χωρίς να ζητηθεί η γνώμη μας. Εκείνος ο τόνος φωνής που μας κάνει να νιώθουμε ανόητοι. Το προηγούμενο λάθος του που δεν μπορούμε να αφήσουμε πίσω μας. Ο κύκλος των αλληλοκατηγοριών που ενεργοποιεί μια κοινή αντίδραση. Κοιτάζοντας το ρολόι μας, περιμένοντάς τον για μία ακόμη φορά. Μια συζήτηση για την ανατροφή του παιδιού μας που μας ωθεί να ουρλιάξουμε πώς μπορείς να σκέφτεσαι έτσι! Οι προσωπικές επιθέσεις που χτυπούν τα ευαίσθητα σημεία μας. Είναι τα σημεία που πυροδοτούμε και δεν μπορούμε να αναιρέσουμε όταν πιέζουμε ο ένας τον άλλο στα πιο ευάλωτα κομμάτια μας.
Σε όλα αυτά τα οικεία σενάρια, η υπέρμετρη εστίασή μας στο περιεχόμενο των διαφωνιών μας μάς οδηγεί σε αρνητική κλιμάκωση, η οποία καταλήγει σε τέτοια εξάντληση και πόλωση που μοιάζει σαν να μην υπάρχει πια τρόπος επιδιόρθωσης. Αυτές οι άσχημες κορυφώσεις μάς αφήνουν να φροντίζουμε μόνοι μας τις πληγές μας, κάτι που είναι ιδιαίτερα δύσκολο όταν βασιζόμαστε και στις σχέσεις μας για να μας βοηθήσουν να επουλωθούν. Πόσοι από εμάς δεν έχουμε βιώσει το συναίσθημα του να θέλουμε να μας πάρει αγκαλιά ο ίδιος άνθρωπος με τον οποίο δεν αντέχουμε ούτε να είμαστε στον ίδιο χώρο;
Ο ΤΣΑΚΩΜΟΣ ΣΤΗ ΣΧΕΣΗ ΣΑΣ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΝΑ ΚΑΝΕΙ ΜΕ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΝΟΜΙΖΕΤΕ
Τα βαθύτερα ζητήματα που οδηγούν σε κλιμάκωση σπάνια αφορούν το περιεχόμενο των καβγάδων μας – βρώμικα πιάτα, πολύς χρόνος στο τηλέφωνο, τα παιδιά -, αλλά αφορούν τις ανάγκες, τις ευαισθησίες και τις προκαταλήψεις που πυροδοτούνται ξανά και ξανά. Δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι όταν μια κατάσταση μας επηρεάζει βαθιά, αυτό συμβαίνει διότι συνδέεται με κάτι άλλο που έχουμε βιώσει στο παρελθόν. Όσο μεγαλύτερη είναι η οικειότητα με έναν άλλον άνθρωπο, τόσο πιο πιθανό είναι να αναδυθούν συναισθήματα, ακόμα και παιδικά, μαζί με πρωτόγονες αμυντικές αντιδράσεις. Μια θεραπευτική προσέγγιση βοηθά τους συντρόφους να αναγνωρίσουν την ευαλωτότητάς τους, να ανακαλύψουν τις ρίζες της, να αντέξουν τις διακυμάνσεις των συναισθημάτων τους και να βρουν τρόπους για να αντιμετωπίσουν τον υποκείμενο πόνο.
Αν μας πυροδοτεί το ότι ο σύντροφός μας δεν ανασηκώνει το βλέμμα από το κινητό του όταν πάμε να ξαπλώσουμε δίπλα του, αυτό δε συμβαίνει επειδή δε μας κοιτάει. Συμβαίνει επειδή εμπίπτει σε ένα μοτίβο που αντιλαμβανόμαστε ως έκφραση αδιαφορίας. Αν ο σύντροφός μας αφιερώνει χρόνο κάθε εβδομάδα για να πάει στο γυμναστήριο με έναν φίλο του, αλλά δε δείχνει ενδιαφέρον να οργανώσει μια βραδιά έξω μαζί μας, μπορεί να πυροδοτήσει την ανασφάλειά μας ότι δε θέλει πραγματικά να είναι μαζί μας ή ότι δεν είμαστε αρκετοί για αυτόν. Και στις δύο αυτές περιπτώσεις, αυτά τα στοιχεία που μας πυροδοτούν λειτουργούν ως κανάλια στα οποία διοχετεύεται η δική μας αίσθηση εγκατάλειψης και αποτυχίας. Και όταν τα στοιχεία που μας πυροδοτούν αυξάνονται με την πάροδο του χρόνου, δημιουργούν ένα φίλτρο μέσω του οποίου βλέπουμε κάθε αλληλεπίδραση. Έτσι, αν νομίζουμε ότι ο σύντροφός μας δε νοιάζεται για μας, τότε ό,τι και να κάνει θα ερμηνευτεί μέσα από αυτό το φίλτρο. Αντιστρόφως, αν νομίζουμε ότι ο σύντροφός μας επιθυμεί την ευημερία μας, θα ερμηνεύσουμε τα περισσότερα από αυτά που λέει και κάνει από αυτήν την οπτική γωνία.
Όλοι γνωρίζουμε πώς είναι να υπερασπιζόμαστε μια συμπεριφορά μας που καταλαβαίνουμε ότι είναι υπερβολικά ασήμαντη για να δικαιολογεί τέτοια έντονη αντίδραση. Και όλοι γνωρίζουμε πώς είναι να εξηγούμε με πάθος πόσο ενοχλημένοι είμαστε, χωρίς ωστόσο να κατανοούμε πλήρως γιατί. Τι θα συνέβαινε αν κάναμε ένα διάλειμμα, παίρναμε μια ανάσα και προσπαθούσαμε να συνεργαστούμε με τον σύντροφό μας για να εντοπίσουμε τι πραγματικά συμβαίνει; Συχνά, αυτό συνοψίζεται σε τρεις πιθανότητες.
«Ο ένοχος δεν είναι ο λόγος για τον οποίο τσακωνόσασταν, αλλά ο τρόπος με τον οποίο τσακωνόσασταν»
John M. Gottman, διακεκριμένος ψυχολόγος και ερευνητής σχέσεων
ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ ΤΙΣ 3 ΚΡΥΜΜΕΝΕΣ ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΥΣ ΤΣΑΚΩΜΟΥΣ ΣΤΙΣ ΣΧΕΣΕΙΣ
Έχετε ακούσει ποτέ τη φράση “Βλέπεις τα δέντρα, αλλά χάνεις το δάσος;” Σημαίνει ότι είμαστε τόσο επικεντρωμένοι στις λεπτομέρειες που χάνουμε τη μεγαλύτερη εικόνα. Αναγνωρίζοντας ποια κρυμμένη διάσταση συντελεί στην επιδείνωση των τσακωμών στη σχέση μας, μας βοηθάει να δούμε το μεγαλύτερο πλαίσιο. Υπάρχουν πολλές κρυμμένες διαστάσεις κάτω από τα περισσότερα αδιέξοδα στις σχέσεις. Αλλά, ξεκινώντας με τις ακόλουθες τρεις, μπορεί να έχει σημαντική επίδραση στον τρόπο που τσακωνόμαστε – και στον τρόπο που προχωράμε.
- Δύναμη και έλεγχος
Οι τσακωμοί για τη δύναμη και τον έλεγχο μπορεί να ακούγονται κάπως έτσι:- «Με αμφισβητείς μπροστά στα παιδιά»
- «Επειδή δεν κερδίζω τόσα χρήματα όσα εσύ, νιώθω ότι πρέπει να παίρνω την άδειά σου κάθε φορά που θέλω να αγοράσω κάτι. Ξέρω ότι δε μου το ζητάς, αλλά δε χρειάζεται να το κάνεις.»
- «Κάνουμε σεξ μόνο όταν το θέλεις εσύ»
- Φροντίδα και εγγύτητα
Οι τσακωμοί για τη φροντίδα και την εγγύτητα μπορεί να ακούγονται κάπως έτσι:- «Γιατί δεν μπορείς να με υποστηρίξεις όταν ανησυχώ αντί να με κάνεις να νιώθω χειρότερα για τις δεξιότητες που χρησιμοποιώ για να αντιμετωπίσω το άγχος μου;»
- «Γιατί είμαι πάντα εγώ αυτή που στέλνει μηνύματα ή σε καλεί; Εγώ προσπαθώ να επικοινωνήσω, ενώ εσύ απομακρύνεσαι.»
- «Γιατί δεν κάνουμε πια σεξ;»
- Σεβασμός και αναγνώριση
Οι τσακωμοί για τον σεβασμό και την αναγνώριση μπορεί να ακούγονται κάπως έτσι:- «Εσύ βγαίνεις με τους φίλους σου χωρίς να με ρωτήσεις τι κάνω εγώ»
- «Ποτέ δεν αναγνωρίζεις τις επαγγελματικές μου επιτυχίες»
- «Δε νομίζω ότι συνειδητοποιείς πόσα πράγματα κάνω στο σπίτι»
Κάθε τσακωμός υπάρχει μέσα σε ένα πλαίσιο. Σε κάθε τσακωμό, συνήθως υπάρχουν περισσότερες από μία από αυτές τις διαστάσεις που μας κάνουν να αμφισβητούμε τη λογική μας και τη σχέση μας. Ωστόσο, το να χρησιμοποιήσουμε αυτές τις κατηγορίες ως ένα πλαίσιο για τον εντοπισμό της πηγής των συγκρούσεών μας, εμπνέει μια γλώσσα επικοινωνίας που οδηγεί σε πιο παραγωγικές συζητήσεις.
ΓΙΑ ΝΑ ΣΠΑΣΟΥΜΕ ΤΟΝ ΦΑΥΛΟ ΚΥΚΛΟ ΑΠΑΙΤΕΙΤΑΙ Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΝΕΩΝ ΜΟΤΙΒΩΝ
Είναι δύσκολο να το θυμηθούμε πάνω στην ένταση της στιγμής, αλλά όταν κάποιος είναι εξοργισμένος ή βαθιά αναστατωμένος, συνήθως είναι επειδή νοιάζεται. Αυτό το νοιάξιμο μπορεί να αξιοποιηθεί καλύτερα. Απαιτεί την ανάπτυξη κατάλληλων δεξιοτήτων και γλώσσας για τον εντοπισμό των υποκείμενων δυναμικών που λειτουργούν ως υπόβαθρο για τόσους από τους τσακωμούς στη σχέση. Όταν συνεργαζόμαστε με υγιή τρόπο για να κατανοήσουμε πώς διαμορφώθηκαν αυτά τα μοτίβα, μετατοπίζουμε την πορεία της σχέσης μας προς την κατεύθυνση του πώς μπορούμε να βοηθήσουμε ο ένας τον άλλο μέσα από αυτό.
Το να βγούμε από τον φαύλο κύκλο είναι μια διαδικασία αποσυναρμολόγησης των εδραιωμένων δυναμικών βήμα-βήμα. Το ένα βήμα οδηγεί στο επόμενο. Στην αρχή, μπορεί να φαίνεται ασυνήθιστο να συμμετέχουμε σε μια τέτοια χορογραφία – να εκφράζουμε τα συναισθήματά μας ενώ δίνουμε συνειδητά χώρο στην οπτική του συντρόφου μας-, αλλά όλες οι σχέσεις είναι ένας χορός. Σταδιακά, θα μας βγαίνει πιο φυσικά να λέμε “Νιώθω κάτι, αλλά αυτό δε σημαίνει απαραίτητα ότι το προκαλείς εσύ, όμως έχω ανάγκη να το ακούσεις” ή “Αγάπη μου, θα βγω με τους φίλους μου απόψε, αλλά σκεφτόμουν ότι θα μπορούσαμε να κάνουμε κάτι ιδιαίτερο οι δυο μας αύριο – τι λες;” Η δημιουργία νέων μοτίβων αμοιβαίας αυτεπίγνωσης και επιβεβαίωσης του άλλου είναι το κλειδί για τη βελτίωση των σχέσεών μας. Θυμηθείτε, η διαδικασία διαμορφώνει την εμπειρία. Η μορφή είναι πιο σημαντική από το περιεχόμενο.
Πηγή
- Perel, E. and Miller M. A. The 3 types of relationship fights you keep having – and what to do about them. Ανακτήθηκε από https://www.estherperel.com/blog/the-relationship-fights-you-keep-having